मराठी माणूस का लांब राहतो क्रेडिट कार्ड पासून ? क्रेडिट कार्ड म्हणजे काय ? क्रेडिट कार्डचे फायदे आणि तोटे जाणून घेऊया I अर्थसंकेत विशेष I संपादक डॉ अमित बागवे I

क्रेडिट कार्ड हे पेमेंट कार्ड आहे जे ग्राहकांना वस्तू, सेवा किंवा रोख पैसे काढण्याच्या बदल्यात वित्तीय संस्थेकडून पैसे उधार घेण्याची परवानगी देते. जेव्हा एखादा ग्राहक क्रेडिट कार्डने खरेदी करतो, तेव्हा त्यांनी केलेल्या खरेदीचे तपशील आणि क्रेडिट कार्ड कंपनीकडे किती पैसे देणे बाकी आहे याचे विवरण त्यांना मिळते.

विविध सुरक्षा आणि फसवणूक प्रतिबंधक उपायांमुळे क्रेडिट कार्ड कंपनी आपल्या ग्राहकांना क्रेडिट प्रदान करण्यास सक्षम आहे. हे उपाय क्रेडिट कार्ड कंपनी आणि तिच्या ग्राहकांना फसव्या ऍक्टिव्हिटीजपासून संरक्षण करण्यास मदत करतात. उदाहरणार्थ, खरेदी करताना ग्राहकांनी ओळखीचा पुरावा देणे आवश्यक आहे आणि काही क्रेडिट कार्ड कंपन्यांना ग्राहकांनी पिन क्रमांक प्रविष्ट करणे किंवा अतिरिक्त संरक्षणासाठी चिप वापरणे आवश्यक आहे.

क्रेडिट कार्डद्वारे केलेल्या खरेदीसाठी बक्षिसे (Rewards) देखील प्रदान करतात. खरेदीवर रोख रक्कम परत करण्यापासून ते पॉइंट्स आणि सवलतींपर्यंत विविध स्वरूपात बक्षिसे असू शकतात, जी भविष्यातील खरेदीसाठी वापरली जाऊ शकतात. क्रेडिट कार्डचा वापर क्रेडिट स्कोअर तयार करण्यासाठी देखील केला जातो आणि जे ग्राहक जबाबदारीने त्यांचे क्रेडिट कार्ड वापरतात आणि त्यांची मासिक शिल्लक रक्कम भरतात त्यांचा क्रेडिट स्कोअर जास्त असू शकतो.

हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की जे ग्राहक त्यांच्या क्रेडिट कार्डबाबत सावधगिरी बाळगत नाहीत त्यांच्याकडे कर्जाची उच्च पातळी असू शकते. क्रेडिट कार्डवरील शिलकी त्वरीत फेडण्याची खात्री करणे आणि कार्ड प्रदात्याने सेट केलेल्या क्रेडिट मर्यादेत राहणे, ग्राहकांना कर्ज टाळण्यास मदत करू शकते.

फायदे

क्रेडिट कार्डच्या वापराचे अनेक फायदे असू शकतात आणि वापरलेल्या कार्डवर अवलंबून, जेव्हा कार्ड खरेदी करण्यासाठी वापरले जाते तेव्हा बक्षिसे (Rewards) जमा केली जाऊ शकतात. क्रेडिट कार्ड वापरण्याचे फायदे म्हणजे सुविधा, सुरक्षा, बक्षीस कार्यक्रम आणि सुधारित क्रेडिट स्कोअर.

क्रेडिट कार्ड वापरण्याच्या मुख्य फायद्यांपैकी एक म्हणजे ते देत असलेली सोय. क्रेडिट कार्ड व्यक्तींना रोख रक्कम न बाळगता वस्तू खरेदी करण्याची परवानगी देतात. क्रेडिट कार्डमुळे अनेक खरेदीसाठी संपर्करहित पेमेंट करण्याची परवानगी मिळते, ज्यामुळे लहान वस्तूंसाठी त्वरित आणि सुलभ पेमेंट करता येते. शिवाय, काही क्रेडिट कार्डांशी संबंधित अॅप्सच्या मदतीने, ग्राहकांना त्यांच्या स्मार्ट उपकरणांवरून खरेदी करण्यासाठी प्रवेश देऊन जवळपास कुठूनही पेमेंट करता येते.

जबाबदारीने वापरल्यास, क्रेडिट कार्ड ग्राहकांना संरक्षणाचा एक थर देतात जे रोख देत नाही. क्रेडिट कार्ड फसव्या व्यवहारांपासून रोखीपेक्षा अधिक प्रभावीपणे संरक्षण देतात. शिवाय, बहुतेक क्रेडिट कार्डे कार्डने खरेदी केलेल्या वस्तूंवर विमा घेऊन येतात, त्या वस्तूंची चोरी किंवा नुकसान झाल्यास संरक्षण प्रदान करतात. याव्यतिरिक्त, जेव्हा एखादे कार्ड हरवले किंवा चोरीला गेले, तेव्हा अवांछित व्यवहार सामान्यतः उलट केले जातात आणि त्या कार्डसह केलेल्या अतिरिक्त शुल्कासाठी त्याचे मालक जबाबदार नसतात.

अनेक बँका आणि क्रेडिट कार्ड कंपन्या त्यांच्या कार्डच्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी रिवॉर्ड प्रोग्राम ऑफर करतात. हे रिवॉर्ड प्रोग्राम क्रेडिट कार्ड, एअरलाइन माइल्स आणि निवडक व्यापाऱ्यांवरील विशेष सवलती किंवा विशेष ऑफरसाठी वापरल्या जाणार्‍या पॉइंट्ससह केलेल्या खरेदीवर रोख परत देऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, जेव्हा कार्ड विविध बिले भरण्यासाठी वापरले जाते, जसे की भाडे किंवा उपयुक्तता, त्या पेमेंटवर पॉइंट किंवा कॅशबॅक देखील मिळवता येतो.

जेव्हा क्रेडिट कार्ड जबाबदारीने वापरले जाते, तेव्हा ग्राहकाचा क्रेडिट स्कोअर कालांतराने सुधारू शकतो. ग्राहक वेळेवर अधिक पेमेंट करतो आणि त्यांचा क्रेडिट वापर कमी ठेवतो, त्यांचा क्रेडिट स्कोअर सुधारत राहील. सुधारित क्रेडिट स्कोअर भविष्यात ग्राहकांना कर्ज किंवा इतर प्रकारच्या क्रेडिटसाठी अर्ज करणे अधिक सोपे करू शकते.

क्रेडिट कार्ड वापरल्याने ग्राहकांना भरपूर फायदे आणि बक्षिसे मिळू शकतात. झटपट पेमेंट, विमा संरक्षण आणि बक्षिसे मिळवून, क्रेडिट कार्ड ग्राहकांचे जीवन अधिक सुरक्षित आणि सोयीस्कर बनवू शकतात. योग्यरितीने वापरल्यास, क्रेडिट कार्ड क्रेडिट स्कोअर सुधारू शकतात आणि ग्राहकांना भविष्यातील मोठी कर्जे किंवा इतर प्रकारचे क्रेडिट सुरक्षित करण्यात मदत करू शकतात. एकूणच, क्रेडिट कार्ड हे कोणत्याही वॉलेटमध्ये एक उत्तम जोड असू शकते.

तोटे

१. किमान रक्कम भरण्याच्या सवलतीमुळे खरेदी केल्यानंतर पैसे उशिरा भरले तरी चालतात असा संदेश दिला जातो व त्यामुळे र्थिक ताकदीहून अधिक खरेदी केली जाते. त्यामुळे कर्जाच्या सापळ्यात अडकण्याची शक्यता असते.

२. लेट फी, दंड, व्याजावर व्याज यासारख्या अनेक अप्रत्यक्ष खर्चात वाढ होते.

३. व्याजदर सर्वाधिक म्हणजे ३० ते ४८% प्रतिवर्षं दराने असते

४. क्रेडिट कार्ड हरवल्यास गैरव्यवहार होण्याची शक्यता असते

भाग भांडवल बाजाराची सौंदर्यस्थळे – लेखक : डॉ. अमित बागवे (Basics of Share Market) ‘ई बुक’ मोफत वाचण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी लिंक वर क्लिक करा .. धन्यवाद ! https://amzn.to/3idYtD7

बदलत्या काळाची गुंतवणूक म्युच्युअल फंड : लेखक – डॉ अमित बागवे ‘ई बुक’ मोफत वाचण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी लिंक वर क्लिक करा https://amzn.to/3jrjUSo