अन्न निर्मितीची प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा अधिक कठीण I

उत्तम उद्यासाठी तयारी : अचूक शेती आणि तंत्रज्ञान नवोपक्रमाद्वारे शेतकऱ्यांना सक्षम करणे

UPL सस्टेनेबल ऍग्री सोल्युशन्सचे सीईओ आशिष डोभाल यांचे इनपुट

शेती, अत्यंत अनुकूल परिस्थितीतही आव्हानांना तोंड देणारा एक चिरस्थायी व्यवसाय. इतर काही व्यवसायांना आवश्यक असलेल्या दृढतेची गरज आहे. भीती, निराशा, अनिश्चितता आणि चिंता या भावना शेतकऱ्यांसाठी सतत साथीदार बनतात कारण ते प्रत्येक हंगामात सतत विकसित होत असलेल्या आव्हानांना सामोरे जातात. तथापि, समकालीन संदर्भात, सतत वाढणाऱ्या जागतिक लोकसंख्येला अन्न पुरवण्याचे ओझे अभूतपूर्व पातळीवर पोहोचले आहे, ज्यामुळे जमिनीवर कष्ट करणाऱ्यांना येणाऱ्या अडचणी आणखी वाढल्या आहेत.

हवामान बदल, आपल्या जगाच्या विविध पैलूंवर परिणाम करणारे संकट, विशेषतः शेतकऱ्यांसमोरील आव्हाने अधिक तीव्र झाली आहेत. उष्णतेचा ताण, दुष्काळ, पूर आणि अनियमित हवामान पद्धती, अवेळी पाऊस आणि तापमानातील चढ-उतार यासारख्या अत्यंत हवामानाच्या घटनांमुळे वाढत्या वारंवारतेसह शेतीमध्ये व्यत्यय येतो. त्याच वेळी, पाण्यासारखी अत्यावश्यक साधने तसेच आव्हानात्मक परिस्थितीत अधिक अन्न तयार करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण घटक सध्या तणावाखाली आहेत.

थोडक्यात, आज अन्न निर्मितीची प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा अधिक कठीण झाली आहे. गंमत म्हणजे, इतर कोणत्याही युगापेक्षा जास्त अन्न उत्पादन करण्याच्या शेतकऱ्यांच्या वाढत्या मागणीशी हे आव्हान जुळते. या संकटांना न जुमानता, शेतकरी बांधिलकी, समर्पण आणि लवचिकतेने त्यांच्या व्यवसायातील गुंतागुंतीकडे वळवून, वास्तविक जीवनातील नायक म्हणून उभे आहेत. तथापि, कृतज्ञता व्यक्त करण्यापलीकडे, शेतकर्‍यांच्या सक्षमीकरणासाठी ठोस पावले उचलणे अत्यावश्यक आहे. त्यांना अधिक अन्न वाढवण्याचे साधन उपलब्ध करून देणे, शाश्वतता वाढवणे आणि आर्थिक सुरक्षितता मिळवणे हे उद्दिष्ट आहे.

सुदैवाने, सध्याचे युग तंत्रज्ञानाच्या जलद उत्क्रांतीद्वारे या आव्हानांना तोंड देण्यासाठी संधी प्रदान करते. विद्यमान तंत्रज्ञान-आधारित उपायांचा वापर शेताच्या उत्पादकता आणि टिकाऊपणामध्ये लक्षणीय सुधारणा घडवून आणू शकतो, शेवटी शेतकर्‍यांचे जीवन वाढवू शकतो.

इंटरनेट ऑफ थिंग्ज, आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस, ड्रोन आणि सॅटेलाइट इमेजिंग यासारख्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञान, शेतकऱ्यांच्या फोनवर पाठवलेल्या स्वयंचलित सूचनांसारख्या सामान्य तंत्रज्ञानासह, परिवर्तनाच्या शक्यता देतात. जेव्हा याचा एकत्रित विचार केला जातो, तेव्हा या तंत्रज्ञानाच्या सामर्थ्याने अचूक शेतीचा मार्ग मोकळा होतो – यासाठी हवामानाची परिस्थिती, मातीचे आरोग्य, कीटकांचा प्रादुर्भाव आणि एकूण पीक परिस्थिती यासारख्या डेटावर आधारित इनपुट योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात लागू केले जातात.

अचूक शेती केवळ उत्पन्न वाढवत नाही तर जमिनीच्या दीर्घकालीन आरोग्यासाठी, शेतजमिनीची सुपीकता वाढवण्यासाठी योगदान देते. निविष्ठांचा अधिक अचूक वापर करण्याची मागणी करणाऱ्या या पद्धतीचा परिणाम शेतकऱ्यांना कमी खर्चात होतो. त्याच बरोबर, वाढीव उत्पादकता आणि सुधारित पीक गुणवत्तेमुळे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळू शकते.

तांत्रिक बाबींचा विस्तार करताना, इंटरनेट ऑफ थिंग्ज (IoT) एक जोडलेली शेती इकोसिस्टम तयार करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. IoT उपकरणे, जसे की फील्डमध्ये तैनात केलेले सेन्सर, जमिनीतील आर्द्रता, तापमान आणि इतर गंभीर घटकांवरील वास्तविक-वेळ डेटा गोळा करतात. या डेटावर कृत्रिम बुद्धिमत्ता अल्गोरिदम वापरून प्रक्रिया केली जाते ज्यामुळे शेतकऱ्यांना कृती करण्यायोग्य अंतर्दृष्टी प्रदान केली जाते. उदाहरणार्थ, शेतकरी त्यांच्या स्मार्टफोनवर इष्टतम पेरणीच्या वेळेबद्दल किंवा प्रचलित हवामानाच्या परिस्थितीवर आधारित सिंचनाची आवश्यकता याबद्दल सूचना प्राप्त करू शकतात.

ड्रोन आणि सॅटेलाइट इमेजिंग शेतीच्या पद्धतींची अचूकता वाढवतात. हे तंत्रज्ञान शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या आरोग्याचे मूल्यांकन करण्यास, कीटकांच्या प्रादुर्भावासाठी प्रवण क्षेत्र ओळखण्यास आणि त्यांच्या शेताच्या एकूण स्थितीचे निरीक्षण करण्यास सक्षम करतात. अशी तपशीलवार माहिती शेतकर्‍यांना माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास, लक्ष्यित हस्तक्षेप लागू करण्यास आणि संसाधने आणि प्रयत्न या दोन्ही दृष्टीने अपव्यय कमी करण्यास सक्षम करते.

तंत्रज्ञानाचे एकत्रीकरण आर्थिक आणि लॉजिस्टिक पैलूंचा समावेश करण्यासाठी क्षेत्रांच्या पलीकडे विस्तारित आहे. बाजाराची माहिती देणारे, ऑनलाइन विक्री सुलभ करणारे आणि शेतकऱ्यांना थेट ग्राहकांशी जोडणारे मोबाइल ऍप्लिकेशन्स अधिक कार्यक्षम आणि पारदर्शक कृषी पुरवठा साखळीत योगदान देतात. यामुळे केवळ मध्यस्थांवरील अवलंबित्व कमी होत नाही तर शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाची योग्य किंमत मिळेल याची खात्रीही होते.

आपल्या शेतकर्‍यांना सक्षम करण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा लाभ घेण्यासाठी आणि शाश्वतता आणि अचूक शेती यासारख्या पद्धतींना चालना देण्यासाठी आपण वचनबद्ध होऊ या. असे केल्याने, आम्ही एकत्रितपणे अशा भविष्यासाठी कार्य करू शकतो जिथे शेतकर्‍यांना कमी आव्हानांचा सामना करावा लागेल, वर्धित कल्याणाचा आनंद घ्यावा लागेल आणि जागतिक अन्न सुरक्षेचा कणा राहिल. तंत्रज्ञानाचे एकत्रीकरण केवळ उत्पादकता वाढवत नाही तर शाश्वतता देखील वाढवते, हे सुनिश्चित करते की विकसित होत असलेल्या आव्हानांना तोंड देताना शेतीचा उदात्त व्यवसाय लवचिक राहील.

भाग भांडवल बाजाराची सौंदर्यस्थळे – लेखक : डॉ. अमित बागवे (Basics of Share Market) ‘ई बुक’ मोफत वाचण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी लिंक वर क्लिक करा .. धन्यवाद ! https://amzn.to/3idYtD7

बदलत्या काळाची गुंतवणूक म्युच्युअल फंड : लेखक – डॉ अमित बागवे ‘ई बुक’ मोफत वाचण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी लिंक वर क्लिक करा https://amzn.to/3jrjUSo