भारतीय स्टार्टअप इकोसिस्टम – अर्थसंकेत स्टार्टअप विशेष – संपादक डॉ अमित बागवे I

भारतीय स्टार्टअप इकोसिस्टम – अर्थसंकेत स्टार्टअप विशेष – संपादक डॉ अमित बागवे

भारत सरकारने देशातील टेक-स्टार्टअप इकोसिस्टमला पाठिंबा देण्यासाठी अनेक धोरणे आणि उपक्रम राबवले आहेत. यामध्ये इन्क्युबेशन आणि निधी योजना, आर्थिक प्रोत्साहन, टॅक्स हॉलिडे आणि कौशल्य विकास कार्यक्रमांचा समावेश आहे. नाविन्यपूर्ण स्टार्टअप्ससाठी पोषक वातावरण निर्माण करण्यासाठी सरकारचे प्रयत्न महत्त्वपूर्ण ठरले आहेत आणि उद्योजकतेमध्ये नवीन रूची निर्माण झाली आहे.

स्टार्टअप्सना समर्थन देण्यासाठी सरकारने उचललेले पहिले मोठे पाऊल म्हणजे तंत्रज्ञान विकास मंडळ (TDB) ची निर्मिती, जी भारतीय-आधारित तंत्रज्ञान कंपन्यांना आर्थिक आणि तांत्रिक सहाय्य प्रदान करण्यासाठी जबाबदार एक स्वायत्त संस्था आहे. TDB संशोधन आणि विकास, आंतरराष्ट्रीय आणि इतर सुविधांमध्ये प्रवेश, तांत्रिक प्रशिक्षण आणि मार्गदर्शन संधी आणि प्रकल्प सुविधा यासाठी निधी पुरवते. पुढे, TDB ने इतर अनेक उपक्रम स्वीकारले आहेत जसे की टेक्नॉलॉजी बिझनेस इनक्यूबेटर्स (TBIs) ची स्थापना आणि स्टार्टअप्ससाठी इन्क्युबेशन निधीची स्थापना.

यासोबतच सरकारने स्टार्टअप्ससाठी विविध सवलती आणि कर सवलतीही लागू केल्या आहेत. यामध्ये ऑपरेशनच्या पहिल्या तीन वर्षांसाठी टॅक्स हॉलिडे प्रदान करणे, कॉर्पोरेट कर दर कमी करणे आणि स्टार्टअप गुंतवणुकीवरील सरकारी शुल्कातून सूट देणे समाविष्ट आहे. प्रधानमंत्री युवा योजना (PMYY) आणि स्टार्टअप इंडिया लोन योजना यासारख्या इतर योजनांचा उद्देश भांडवलात सुलभ प्रवेश आणि व्यवसाय ऑपरेशन्स सेट करणे हे आहे.

अलीकडेच, सरकारने स्टार्टअप इंडिया व्हिजन २०२४ लाँच केले आहे, जे तरुणांमध्ये नवकल्पना आणि उद्योजकता वाढवण्यासाठी एक इकोसिस्टम विकसित करण्याचा प्रयत्न करते. यामध्ये उद्योजक आणि सरकारी एजन्सींमधील सहकार्य सुलभ करण्यासाठी डिजिटल इंडिया प्लॅटफॉर्मची स्थापना, कर अनुदान प्रदान करणे, सुरुवातीच्या टप्प्यातील स्टार्टअप्सना मदत करण्यासाठी भौतिक पायाभूत सुविधा निर्माण करणे आणि नवीन तंत्रज्ञानाच्या विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी ‘डिजिटल इंडिया फेलोशिप’ सारखे अनेक उपक्रम सुरू करणे समाविष्ट आहे.

या व्यतिरिक्त, उद्योजकांना त्यांच्या व्यवसायासाठी आवश्यक कौशल्ये विकसित करण्यात मदत करण्यासाठी सरकारने अनेक कौशल्य विकास प्रशिक्षण उपक्रम सुरू केले आहेत जसे की ‘स्किल इंडिया’ कार्यक्रम. यामुळे अनेक महत्त्वाकांक्षी उद्योजकांना त्यांच्या व्यवसायात यशस्वी होण्यासाठी नवीनतम तंत्रज्ञान आणि व्यवसाय धोरणांमध्ये प्रवेश करण्यास सक्षम केले आहे.

शेवटी, असे म्हणता येईल की भारत सरकारने गेल्या काही वर्षांत स्टार्टअप्स आणि देशातील नवोदित उद्योजकांना पाठिंबा देण्यासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण पावले उचलली आहेत. या प्रयत्नांनी महत्त्वाकांक्षी उद्योजकांना अत्यंत आवश्यक समर्थन आणि मार्गदर्शन प्रदान केले आहे आणि त्यांच्यासाठी त्यांच्या उद्योजकीय प्रवासाला सुरुवात करण्यासाठी अधिक व्यवहार्य आणि आकर्षक वातावरण निर्माण केले आहे.

भाग भांडवल बाजाराची सौंदर्यस्थळे – लेखक : डॉ. अमित बागवे (Basics of Share Market) ‘ई बुक’ मोफत वाचण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी लिंक वर क्लिक करा .. धन्यवाद ! https://amzn.to/3idYtD7

बदलत्या काळाची गुंतवणूक म्युच्युअल फंड : लेखक – डॉ अमित बागवे ‘ई बुक’ मोफत वाचण्यासाठी किंवा खरेदी करण्यासाठी लिंक वर क्लिक करा https://amzn.to/3jrjUSo